Wat ik van Kippen leer over het leven

12-01-2017

Kippen in mijn leven zijn al lang al niet meer gereduceerd tot kiloknallers, chickenwings of vaste bewoners van kinderboerderijen. Kippen spelen namelijk op dit moment een educatieve rol in mijn leven. Ik zie parellellen met mensen en onze maatschappij. Ik zie metaforen voor mijn eigen leven en ik zie vooral inspiratie voor mijn ogen lopen. 

Ze zijn namelijk nieuwsgierig, ze hebben doorzettingsvermogen, groepsdynamiek en een flinke dosis durf. Wellicht zijn kippen niet de meest intellectuele dieren om ons heen maar, aan het einde van de dag geld voor ons allemaal dat we overleven. En juist dat overleven daar zijn de kippen heel goed in en lezen me elke dag weer de les.
Ik heb grote bewondering voor deze ogenschijnlijke simpele dieren. Ze kunnen zich goed aanpassen aan de omgeving, het voedsel dat voorhanden is, de temperaturen en de aanwezige bedreigingen. 


Hier al leren ze mij hoe simpel het kan zijn om een normaal leven te hebben. Ze leren je kennen als je ze komt voeren (ze herkennen zelfs het geluid van mijn deur) en ze houden je gezelschap als je in de tuin aan het werk bent. Ze springen op je rug als je op je knieën werkt en desnoods halen ze een worm uit de grond net voordat je spade hem doorklieft.

Zwart of grijs, bruin of wit, maakt niet uit, als er maar een ei in zit

Iets minder dan een jaar geleden heb ik mezelf wijs gemaakt om kippen te gaan houden. Geen doordacht plan, wel een lang gekoesterde droom. Wat ik nooit van te voren had bedacht zijn de lessen die kippen me zouden leren. Gek genoeg werk ik al jaren in en met de natuur. Eigenlijk werk ik niet met de natuur, maar als bijenhouder bepalen mijn bijen de muziek en ik probeer met hun ritme mee te dansen. In die ritme zitten veel wijsheden en door observeren leer je veel van hun maar ook over jezelf en de wereld om ons heen. Elke beslissing die jij en ik nemen zit een deel van onze persoonlijkheid in. 

En die persoonlijkheid hebben de kippen dus ook. In beginsel lijken ze veel op elkaar. Kopiëren ze elkaars gedrag en zijn het groepsdieren. Maar er zit ook heel wat individualiteit in. Mevrouw de Wit gaat altijd haar gang, maakt de meeste kabaal en is scherp in observeren. Mevrouw de Bruin is ook zo'n orkestkip met de longen van een operazangers, wat schuwer maar zodra ze eten ziet is er van podiumangst niets meer te bekennen. Dat is echt wel anders bij Miss Grey. Dat is gewoon een schijterd 1e klas. Letterlijk en figuurlijk. Die doet de term stresskip ook wel eer aan. Maar Stresskip van het jaar is Lara. Klein en snel en ze kan nog beter vliegen dan de piloten van goedkope prijsvechters. Ik heb altijd gedacht dat kippen niet konden vliegen, nou daar heeft Lara wel verandering in gebracht. Zelfs in het donker heb ik er 2 weken over gedaan om haar weer te vangen na een ontsnapping en een poging tot asielaanvraag een blok verderop. Daar deed ze zich te goed aan de gevallen zaadjes van voerbollen voor koolmezen en sliep ze in het speelhuisje van de kinderen. Lara maakte geen aanstalten om weer terug naar huis te komen. Na 2 weken en vele mislukte pogingen kon ik haar eindelijk vangen en haar weer herenigen met de rest vd groep. Maar ze kunnen ook heel vijandig en venijnig tegen elkaar zijn. Lara moest zich weer bewijzen voor haar plekje binnen de groep. Vooral bij het voeren. Dan is de hiërarchie sterk voelbaar. Ik heb regelmatig een kip een hap veren van een andere zien pikken uit rivaliteit. Maar de rust is weer snel terug gekeerd daarna en de gemoederen gekalmeerd. Wat dat betreft is het net een magnetronmaaltijd, snel verhit, snel afgekoeld.


Kippen zijn echte gewoontedieren en hebben zo hun routines. Ze slapen elke avond op dezelfde plek, ze leggen op dezelfde plek een ei. Na het voeren gaan ze altijd hun veren schoonmaken. Ze liggen altijd op dezelfde plaats in de zon. Dat is best voorspelbaar en saai zou je zeggen, maar niets is minder waar. Ze zijn ook heel eigenaardig en letterlijk en figuurlijk niet voor 1 gat te vangen.

Ze maken moves waar profvoetballers nog een puntje aan kunnen zuigen. 

Ze weten heel goed welke buurtkatten ze voor moeten vrezen en welke niet. Regelmatig rennen de kippen een shuttle-run-test in de tuin als de kat van buurvrouw Maria weer achter ze aan zit. Een echte opportunist en brutaler dan dat gepeupel dat zich tegenwoordig journalist durft te noemen.
Dan zie je dat ze weer als een groep kunnen samenwerken en vormen een collectief tegen de jager. Hij maakt geen schijn van kans en zelfs de hond van de overbuurvrouw haalt altijd bakzeil. Naast een hoop gekakel en de verstoorde rust in de tuin zorgt het ook voor een beetje sport en beweging. Ze maken moves waar profvoetballers nog een puntje aan kunnen zuigen. Als de kat weer afdruipt met de staart tussen ze benen, gaan ze weer over op de orde van de dag. Scharrelen, zonnen, een stofbad nemen, jagen op insecten, op de tuinmeubels van de buurvrouw zitten, de wormen uit de compostbak van de buurman vissen en zodra de zon weer onder gaat op stok. En dat laatste is een proces dat veel weg heeft van kinderen naar bed brengen. Het gaat altijd gepaard met gekakel, nog even paar slokjes water nemen, nog even wat eten, weer een beetje gekakel, beetje getreuzel, schuiven en duwen op stok en dat dus elke dag. Je kunt je klok er gewoon op zetten. 


Waar wij mensen door comfort en gewenning te lui worden om de situatie om ons heen goed in kaart te brengen zijn kippen dus heel alert. Ze anticiperen op de situatie, passen zich aan, ze werken samen, houden alles in de gaten en laten zich niet snel verassen. En als het gevaar is geweken dan is het weer alsof er niets aan de hand was. Gauw weer over tot de orde van de dag. Dat zouden wij mensen ook moeten kunnen. 


En wat misschien nog wel de grootste les is van alles, mijn kippen aan huis hebben geen haan. Die haan zorgt niet alleen voor nageslacht maar ook voor een sterke cohesie in de groep. Hij is hoofd communicatie maar ook hoofd opvoedkunde. De dames zijn een stuk rustiger met een haan in hun midden. Dat is zo'n beetje als een band zonder (lead)zanger. In een normale situatie heb je een haan en een stel kippen. En toch weten mijn kippen als band te opereren en klinkt hun gekakel en gekibbel als muziek in de oren.'


Abderrahim Bouna