De bijensterfte, mijn mening winter 2018
De bijensterfte is een groot probleem, maar een complex verhaal waarin zeker vast staat dat het een combinatie is van factoren. De meningen lopen heel erg uiteen en zijn vaak te verdelen in 2 groepen;
1) De varoamijt verzwakt of dood de honingbij eventueel icm insecticiden en andere vervuiling of factoren zoals biodiversiteit
2) Insecticiden en andere vervuiling of factoren zoals biodiversiteit verzwakt of dood de honingbij eventueel icm de varroamijt.
Het enige verschil tussen die 2 groepen is waar je het zwaartepunt legt en dus als hoofdreden aanvoert.
Ik ben er niet van overtuigd dat als je vandaag de wereld vrij maakt van insecticiden óf van varroamijten dat er vanaf nu geen bijensterfte meer is. Het ene gaat hand in hand met het andere. Bijen hebben altijd last gehad van parasieten en natuurlijke vijanden zoals de wasmot, mieren, wespen, hoornaars, andere mijten, bijenkastkever.
Als er geen honingbijen meer zijn dan is dat vooral een heel groot probleem voor zaadveredeling bedrijven. In de teelt en met name in het hele lange proces van het kweken van nieuwe gewassen komen er altijd honingbijen te pas. Je zou daarom dus zelfs kunnen zeggen dat 100% van onze voedselgewassen afhankelijk is van honingbijen. Maar dat is niet helemaal waar als je er van bewust bent dat het kweken en telen van nieuwe gewassen in een omgeving gebeurd die in het echt nooit voor zou komen. Denk aan kassenteelt, kweektunnels, belichting in de nacht, telen in de winter etc.
Sommige gewassen zijn heel erg afhankelijk van de bestuiving door honingbijen, maar voor een deel ook weer de commerciële rassen of voor commerciële doelen. Een niet (goed) bestoven aarbeibloem word uiteindelijk wel een aardbei. Maar niet zo mooi, niet zo groot en misschien niet zo lekker als het wel (goed gebeurt). Het grootste probleem daarvan is, het is geen Klasse 1 aardbei dus kun je er ook niet de hoofdprijs voor vragen.
De honingbij is bijvoorbeeld niet de natuurlijke bestuiver van de tomaat dat is de hommel. No way dat de honingbij in de natuur op een tomatenbloem vliegt. Simpelweg omdat de tomatenbloem zijn nectar pas prijs geeft na trilling in de bloem. Dat trillen is een natuurlijke eigenschap van de hommel (zie filmpje), niet van de honingbij. Pas als je een honingbij in een gesloten ruimte plaats (bijvoorbeeld in een kas) met alleen maar de tomatenplant als voedselbron, dan heeft ze geen keus dan ook die bloem te bezoeken en dat is het geval in de commerciële zaadteelt.
Honingbijen bestuiven zo'n 30% van alle landbouwgewassen en zijn niet de enige bloembezoekende insecten op aarde. Van de ruim 10.000 bestuivers zijn er maar 500 soorten honingbijen. Een evenredig deel word bestoven door de wind, zoals de hazelaar, alle grassoorten; waaronder graan en mais en walnoot.
Daar komt nog eens bovenop dat een hele hoop gewassen niet afhankelijk zijn van bestuiving zoals aardappelen, suikerbiet en suikerriet, kruipgewasen zoals munt en aardbei.
Dus ja, bijensterfte is een groot probleem.
En nee, we gaan niet meteen dood van de honger.
Er gaan een paar zaadveredelaars failliet, boeren moeten op een andere manier aan zaden komen voor het telen van gewassen en dat bied mogelijkheden voor een nieuwe manier van voedsel verbouwen. Dat is een kans, geen bedreiging.
Tot slot, die hele qoute van Einstein dat we binnen 5 jaar er aan gaan zodra de bijen verdwijnen, dat is dus een hoax. Er is tot op de dag van vandaag niemand gekomen met een bewijs dat hij het heeft gezegd ;-)